Τη συγχώνευση των πανεπιστημιακών και τεχνολογικών ιδρυμάτων που λειτουργούν σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα εξετάζει το υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο των αλλαγών που προωθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με το εγχείρημα, ωστόσο, να προσκρούει σε αντικρουόμενες προτάσεις-σενάρια, αλλά και αντιδράσεις τοπικών παραγόντων.

Ηδη, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, έχει συσταθεί επιτροπή με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του ΤΕΙ Θεσσαλίας και του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, που ανέλαβε να διερευνήσει τις ακαδημαϊκές δυνατότητες και να προσδιορίσει τις οργανωτικές-προγραμματικές συνθήκες ενοποίησης των τριών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. 

Η υφιστάμενη κατάσταση 

Πρόκειται για ένα εγχείρημα που εντάσσεται στις μνημονιακές δεσμεύσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο, ωστόσο, παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες στην αποδοχή, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του.

Αφορά, εξάλλου, την ενοποίηση τριών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, που αποτελούνται από 46 συνολικά τμήματα, χωροταξικά κατανεμημένα σε εννέα πόλεις της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας.

Ειδικότερα, εκτός από τις έδρες των ιδρυμάτων, που είναι η Λάρισα και η Λαμία, λειτουργούν παραρτήματα σε Βόλο, Καρδίτσα, Τρίκαλα, Χαλκίδα, Θήβα, Καρπενήσι και Αμφισσα.

Στη Λαμία, μάλιστα, πρωτεύουσα της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, από το 2013, όταν και με το σχέδιο «Αθηνά» καταργήθηκε το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, λειτουργεί πανεπιστημιακή σχολή που ανήκει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παράλληλα, και το ΤΕΙ Στερεάς προέκυψε μέσα την εφαρμογή του σχεδίου «Αθηνά» και τη συγχώνευση των ΤΕΙ Χαλκίδας και Λαμίας.

Πέραν του χωροταξικού, βέβαια, ανακύπτουν ζητήματα που έχουν να κάνουν με το κοινό αντικείμενο σπουδών ανάμεσα σε τμήματα, συντεχνιακές λογικές και συγκρούσεις για προγράμματα έρευνας και μεταπτυχιακών. 

Προτάσεις και σενάρια 

Σύμφωνα με πληροφορίες, αν και τα μέλη της επιτροπής συμφωνούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία στην κατεύθυνση της ενοποίησης των τριών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, μέχρι στιγμής, ωστόσο δεν φαίνεται να έχει βρεθεί η «χρυσή τομή».

Επιμέρους διαφωνίες, χωροταξικού και ακαδημαϊκού χαρακτήρα, υπάρχουν και ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Θεσσαλίας, όπου όμως η επίτευξη συμφωνίας δείχνει πιο εύκολη, κάτι στο οποίο συμβάλλει και το γεγονός ότι τα δύο αυτά ιδρύματα αναπτύσσονται στην ίδια περιφέρεια. Αντίθετα, εντονότερες είναι οι αντιδράσεις από την πλευρά της Στερεάς Ελλάδας, όπου όχι μόνο διαφωνούν με την απορρόφηση του ΤΕΙ Στερεάς από τα ιδρύματα της Θεσσαλίας, αλλά ταυτόχρονα ζητούν την ίδρυση Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας.

Προτείνουν, μάλιστα, να γίνει αυτό μέσα από την «πανεπιστημιοποίηση» του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας, κάτι που η διοίκηση του ιδρύματος έχει ζητήσει από το υπουργείο Παιδείας με πρόταση που έχει υποβάλει ο πρόεδρος του ιδρύματος, Πέτρος Λάμψας. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δείχνει διατεθειμένη, στην παρούσα φάση, να δώσει το περιθώριο στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και στην Περιφερειακή Ενωση Δήμων Στερεάς Ελλάδας να παρουσιάσουν μια ολοκληρωμένη πρόταση για την ίδρυση Πανεπιστημίου.

Ηδη, οι φορείς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης στη Στερεά Ελλάδα έχουν δεσμευτεί να αναλάβουν το κόστος εκπόνησης σχετικής μελέτης, ενώ παράλληλα δείχνουν να συμφωνούν στο να αναλάβει επικεφαλής της πρωτοβουλίας ο καθηγητής Πανεπιστημίου και πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης. 

Στην Αττική η Χαλκίδα;

Την ίδια στιγμή, στις συζητήσεις και διεργασίες για το μέλλον των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία εξετάζονται αρκετά επιμέρους ενδεχόμενα.

Ανάμεσά τους εξετάζεται το σενάριο για «σπάσιμο» της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και ένταξη της Χαλκίδας στον τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό χάρτη της Αττικής. Ενα σενάριο που, σε μεγάλο βαθμό, γίνεται αποδεκτό στη Χαλκίδα και ιδιαίτερα στην περίπτωση συνένωσης του ΤΕΙ Στερεάς με τα ιδρύματα της Θεσσαλίας. 

Επιμέρους σχεδιασμοί και σενάρια φαίνεται να υπάρχουν και για το αυτόνομο τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Στερεάς που έχει έδρα το Καρπενήσι.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η δυνατότητα αναβάθμισης και ένταξής του στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ενα σενάριο που δείχνει να «κλείνει το μάτι» στον περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας, Κώστα Μπακογιάννη, και να συνδυάζεται με αντίστοιχες κινήσεις του Γεωπονικού για τη δημιουργία ερευνητικού κέντρου στην Κωπαΐδα της Βοιωτίας. 

Την ίδια στιγμή, ένα «κομμάτι» των διεργασιών φαίνεται να αφορά περισσότερο τα αντικείμενα των ερευνητικών προγραμμάτων και μεταπτυχιακών, τη διασύνδεσή τους με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, ιδιαίτερα σε κλάδους που έχουν να κάνουν με την παραγωγή και την τεχνολογία της πληροφορικής. 

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στον διάλογο που έχει αναπτυχθεί απουσιάζουν οι αναφορές στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα υφιστάμενα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπως η έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού, εστιών και λεσχών σίτισης, η έλλειψη κατάλληλου εξοπλισμού και αιθουσών, αλλά και η ίδια η μείωση του αριθμού των πραγματικών σπουδαστών, εξαιτίας της αδυναμίας να ανταποκριθούν στο κόστος των σπουδών.